از اقتصاد تا سیاست؛ افق‌های روشن همکاری ایران و روسیه در دیدار پزشکیان و پوتین

به گزارش گروه سیاست خارجی ایرنا؛ مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، امروز (جمعه ۲۰مهرماه) در فضایی صمیمانه و سازنده در حاشیه همایش بین‌المللی «ارتباط متقابل زمان‌ها و تمدن‌ها-مبنای صلح و توسعه» در پایتخت ترکمنستان با یکدیگر دیدار کردند.

در شرایطی که منطقه غرب آسیا و جهان با چالش‌های پیچیده‌ای روبرو است، این دیدار نقطه عطفی در روابط دو کشور و نویدبخش آینده‌ای روشن برای همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای است.

این اولین دیدار روسای جمهور دو کشور بعد از انتخاب رئیس دولت چهاردهم ایران است. چهار روز قبل از این ملاقات، یوری اوشاکوف دستیار رئیس‌جمهور روسیه در امور سیاست خارجی خبر داده بود که مسائل دوجانبه و همچنین منطقه خاورمیانه محور رایزنی‌ها خواهد کرد.

به نظر می‌رسد قراردادهای تجاری و اقتصادی دوجانبه، برطرف کردن موانع همکاری در حوزه انرژی، روند اجرایی کریدور شمال-جنوب، مسائل مرتبط با قفقاز جنوبی و تنش‌زایی‌های رژیم صهیونیستی در منطقه و بسیاری دیگر از موضوعات از جمله این موارد بوده‌اند.

اخبار منتشر شده از رایزنی‌های پوتین و پزشکیان گویای آن است که موضوعات متعددی محل بحث و تبادل نظر قرار گرفته است. در ارتباط با مسائل دوجانبه مسعود پزشکیان روابط ایران و روسیه را «راهبردی» خواند و از روند رو به رشد همکاری‌های دو کشور ابراز خرسندی کرد اما در عین حال تاکید کرد که ارتباطات اقتصادی و فرهنگی دو کشور باید به سرعت تقویت شود. این اظهارات نشان می‌دهد که دولت چهاردهم مصمم است تا از تمامی ظرفیت‌های موجود برای ارتقای سطح روابط با روسیه بهره ببرد.

رئیس جمهور روسیه نیز با استقبال از این دیدار، بر اولویت بالای همکاری‌های دوجانبه تأکید کرد و از افزایش حجم مبادلات تجاری میان دو کشور ابراز خرسندی کرد؛ اتفاقی که گویای آن است که علی‌رغم فشارهای بین‌المللی، ایران و روسیه توانسته‌اند روابط اقتصادی خود را گسترش دهند و این روند مثبت را حفظ کنند.

چشم‌انداز سند راهبردی مشارکت ایران و روسیه؛ گامی بلند به سوی آینده

یکی از نکات برجسته این دیدار، ابراز امیدواری مسعود پزشکیان نسبت به تسریع در امضای سند راهبردی مشارکت ایران و روسیه بود. این سند که قرار است در جریان اجلاس آتی بریکس در روسیه نهایی شود، می‌تواند نقطه عطفی در روابط دو کشور باشد. این معاهده نه تنها چارچوب جامعی برای همکاری‌های دوجانبه فراهم می‌کند، بلکه می‌تواند الگویی برای همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی باشد.

امضای این سند راهبردی می‌تواند در زمینه‌های مختلفی از جمله انرژی، حمل و نقل، صنعت، کشاورزی، علم و فناوری، و همکاری‌های نظامی-دفاعی، افق‌های جدیدی را پیش روی دو کشور قرار دهد. این امر نه تنها به نفع ایران و روسیه است، بلکه می‌تواند به ثبات و توسعه منطقه نیز کمک شایانی کند.

همگرایی در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی

در شرایطی که ناتو تلاش دارد در شرق اروپا پیشروی کند و رژیم صهیونیستی امنیت منطقه غرب آسیا را نشانه گرفته و به نسل کشی مردم غزه و گسترش جنگ مشغول است، مسائل مرتبط با منطقه و جهان از دیگر محورهای مهم این دیدار بود که دو طرف بر نزدیکی مواضع در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی اذعان داشتند.

پزشکیان به وضعیت بحرانی منطقه و به ویژه شرایط دشوار مردم غزه اشاره کرد. وی با انتقاد از عدم رعایت چارچوب‌های حقوقی و انسانی بین‌المللی توسط رژیم صهیونیستی، از سیاست های غیرسازنده آمریکا و اروپا انتقاد کرد.

پوتین در همین رابطه بر همکاری فعالانه مسکو و تهران در عرصه بین‌المللی و اتفاق نظر در ارزیابی رویدادهای جهانی تأکید کرد و مواضع دو کشور درباره تحولات جهانی را «بسیار نزدیک» خواند.

این اظهارات سازنده در حالی است همکاری‌های ایران و روسیه در مقابله با یکجانبه‌گرایی می‌تواند به ایجاد نظم جهانی عادلانه‌تر کمک کند. این همکاری می‌تواند در قالب‌های مختلفی از جمله تقویت سازمان‌های منطقه‌ای مانند سازمان همکاری شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، و همچنین حمایت از ابتکارات جهانی مانند بریکس صورت گیرد. تلاش مشترک ایران و روسیه برای ایجاد نظام مالی مستقل از دلار و مقابله با تحریم‌های یکجانبه نیز می‌تواند گامی مهم در این راستا باشد.

چشم‌انداز آینده: افق‌های روشن همکاری

دیدار پزشکیان و پوتین نشان داد که روابط ایران و روسیه وارد مرحله جدید و عمیق‌تری شده است. این همکاری نزدیک می‌تواند منافع متقابلی برای هر دو کشور به همراه داشته باشد و منجر به منافع مشترک شود که عبارتند از:

۱. تقویت امنیت منطقه‌ای: همکاری نزدیک ایران و روسیه می‌تواند به ثبات و امنیت بیشتر در منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی کمک کند.

۲. توسعه اقتصادی: گسترش روابط تجاری و اقتصادی می‌تواند به رشد اقتصادی هر دو کشور کمک کرده و آنها را در برابر فشارهای اقتصادی خارجی مقاوم‌تر سازد.

۳. پیشرفت علمی و فناوری: همکاری در زمینه‌های علمی و فناوری می‌تواند به پیشرفت‌های قابل توجهی در حوزه‌های مختلف از جمله انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز، فضا و فناوری‌های نوین منجر شود.

۴. تقویت موضع دیپلماتیک: همکاری نزدیک ایران و روسیه می‌تواند موضع دیپلماتیک هر دو کشور را در مذاکرات بین‌المللی تقویت کند.

۵. مقابله با تهدیدات مشترک: همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی می‌تواند به امنیت بیشتر در منطقه و جهان کمک کند.