«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد: چپاول ثروت‌های جهان از طریق چاپ دلار/ چگونه آمریکا به «بزرگ‌ترین سارق تاریخ» تبدیل شده است؟

ناصر سعید/تحلیلگر فلسطینی: در دنیای امروز، دلار آمریکا ستون فقرات نظام مالی جهانی را تشکیل می‌دهد. این ارز نه تنها در معاملات تجاری، بلکه به عنوان ذخایر اصلی ارزی که در بانک‌های مرکزی سراسر جهان نگهداری می‌شود، استفاده می‌شود. اما، وقتی یک کشور بتواند این ارز را بدون محدودیت چاپ کند، چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا می‌توان این عمل را نوعی «سرقت» قانونی که ثروت‌های جهان را به جیب یک کشور می‌ریزد، تلقی کرد؟ در این مقاله، بررسی خواهیم کرد که چگونه می‌توان چاپ دلار را به عنوان ابزاری برای تسلط جهانی در نظر گرفت و تاثیرات آن را بر اقتصاد آمریکا و جهان تبدیل شده است.

۱. دلار آمریکا به عنوان ذخایر ارزی در جهان

از زمان توافق‌نامه برتون‌وودز در سال ۱۹۴۴، دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره جهانی شناخته شد. این موقعیت منحصربه‌فرد، به ایالات متحده قدرت اقتصادی بی‌سابقه‌ای بخشیده است، زیرا کشورها برای تجارت بین‌المللی و ذخایر ارزی خود به دلار وابسته‌اند. این وابستگی عظیم به ایالات متحده اجازه می‌دهد تا از طریق سیاست‌های پولی خود بر اقتصاد جهانی تاثیر بگذارد و کشورها را تحت تاثیر نوسانات ارزش دلار قرار دهد.

۲. چاپ دلار و تورم جهانی

وقتی ایالات متحده دلارهای بیشتری را بدون پشتوانه واقعی در اقتصاد چاپ می‌کند، ارزش این ارز کاهش می‌یابد که منجر به تورم می‌شود. کشورهای در حال توسعه که به دلار در ذخایر مالی و بدهی‌های خارجی خود وابسته‌اند، بیشترین فشار را احساس می‌کنند، زیرا هزینه بازپرداخت بدهی‌ها افزایش می‌یابد و قدرت خرید ارزهای محلی کاهش پیدا می کند. این تورم وارداتی باعث بی‌ثباتی اقتصادی در این کشورها می‌شود و اختلافات اقتصادی بین کشورهای غنی و فقیر را تشدید می‌کند.

۳. دلاریزاسیون: قدرت اقتصادی و سیاسی

وابستگی کشورها به دلار، آنها را در معرض تاثیرات منفی سیاست‌های پولی ایالات متحده قرار می‌دهد. آمریکا از دلار به عنوان ابزاری سیاسی برای تحمیل تحریم‌های اقتصادی استفاده می‌کند که نفوذ جهانی‌اش را تقویت می‌کند. دلاریزاسیون، حاکمیت اقتصادی دیگر کشورها را تضعیف می‌کند و آنها را مجبور می‌کند از سیاست‌های آمریکا پیروی کنند، حتی اگر این سیاست‌ها با منافع ملی‌شان در تضاد باشد. این موضوع باعث تقویت هژمونی آمریکا بر نظام مالی جهانی و محدود کردن توانایی کشورها در اتخاذ تصمیمات مستقل می‌شود.

۴. سرقت ثروت‌ها از طریق تحمیل بدهی

از طریق چاپ دلار، ایالات متحده می‌تواند کسری مالی عظیم خود را تامین و بار بدهی‌هایش را به کشورهای دیگر منتقل کند. کشورهای در حال توسعه که به دلار قرض می‌گیرند، خود را در دام بدهی‌هایی می‌بینند که خروج از آن دشوار است، زیرا با افزایش نرخ بهره آمریکا، هزینه خدمت به این بدهی‌ها افزایش می‌یابد. این بدهی‌ها، مانعی برای رشد اقتصادی در این کشورهاست که منجر به انتقال ثروت‌هایشان به آمریکا در قالب پرداخت بهره می‌شود.

۵. آمریکا: بزرگ‌ترین سارق تاریخ

با استفاده از دلار به عنوان ابزاری برای جذب ثروت‌های جهانی می‌توان آمریکا را «بزرگ‌ترین سارق تاریخ» نامید. برخلاف استثمار استعماری سنتی، ایالات متحده از طریق نظام پولی جهانی نفوذ خود را اعمال می‌کند که به این کشور اجازه می‌دهد بدون نیاز به استفاده از نیروی نظامی، ثروت‌های عظیمی را جمع‌آوری کند. این استثمار اقتصادی، شکاف بین کشورهای غنی و فقیر را افزایش می‌دهد و نظام جهانی ناعادلانه‌ای را بازتولید می‌کند.

۶. گزینه‌های جایگزین

آگاهی فزاینده جهانی از خطرات وابستگی به دلار، کشورها را به جست‌وجوی جایگزین‌ها سوق می‌دهد. می‌توان استفاده از ارزهای ملی و منطقه‌ای را تقویت کرد، سیستم‌های مالی مستقل را توسعه داد و ارزهای دیجیتال پشتیبانی‌شده از طرف دولت را به عنوان جایگزین‌های دلار مورد بررسی قرار داد. این تلاش‌ها ممکن است به کاهش هژمونی دلار و تقویت ثبات مالی جهانی کمک کند.

۷. چه اتفاقی برای آمریکا و اقتصادهای جهانی می‌افتد اگر استفاده از دلار کاهش یابد؟

در صورت کاهش استفاده از دلار، آمریکا با چالش‌های بزرگی روبه‌رو خواهد شد؛ از جمله کاهش ارزش دلار، افزایش هزینه‌های دریافت وام و کاهش نفوذ اقتصادی و سیاسی. از سوی دیگر، اقتصادهای جهانی ممکن است از نوسانات بیشتر در نرخ‌های ارز و اختلالات در نظام تجارت بین‌المللی رنج ببرند. برای کشورهای در حال توسعه، این موضوع ممکن است منجر به افزایش بدهی‌ها و چالش‌های بیشتری در مدیریت ذخایر ارزی شود.

نتیجه‌گیری

در حالی که دلار همچنان جایگاه خود را به عنوان ارز ذخیره جهانی حفظ می‌کند، چالش‌های پیش رو برای ادامه این نقش در حال افزایش است. تغییرات ژئوپولیتیک، ظهور ارزهای جایگزین و توسعه ارزهای دیجیتال می‌تواند در بلندمدت هژمونی دلار را تضعیف کند. در عین حال، نظام مالی جهانی به‌شدت به دلار وابسته است، و هرگونه تغییر از آن یک فرایند پیچیده است که همکاری بین‌المللی و تلاش‌های گسترده برای تضمین ثبات مالی جهانی را می‌لبد.