گروه جامعه ایرنا – دوم تا هشتم مهرماه هفته جهانی ناشنوایان نام دارد؛ این گروه برای ارتباط با هم نوعان خود به زبان اشاره متکی هستند؛ عدم آگاهی مردم از زبان اشاره ضرورت حضور مترجم در مکان‌های مختلف درمانی، قضایی، آموزشی و دیگر رویدادهای اجتماعی و فرهنگی را پررنگ می کند.

مترجم ناشنوایان یا مترجم زبان اشاره، فردی است که به انتقال پیام‌ها بین ناشنوایان و افراد شنوای جامعه کمک می‌کند. با توجه به اینکه بسیاری از افراد با زبان اشاره بیگانه هستند، ناشنوایان برای انجام امور روزمره و همچنین برای پیگیری حقوق خود در نهادهای مختلف جامعه به مترجم نیاز دارند و بنا به اعلام سازمان بهزیستی کشور تقاضای این خدمت از سوی افراد دارای معلولیت شنوایی روز بروز رو به افزایش است.

زبان اشاره به عنوان ابزاری برای ارتباط ناشنوایان، نقش بسیار مهمی در فراهم آوردن فرصت‌های برابر برای این افراد در زندگی اجتماعی، شغلی و آموزشی ایفا می‌کند.

بیشتر بخوانید

جای خالی زبان اشاره در قانون حمایت از افراد دارای معلولیت

اهمیت حضور مترجم ناشنوایان در مکان‌های مختلف

مترجمان ناشنوایان با حضور در مکان‌های مختلف مانند بیمارستان‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها، دادگاه‌ها و محیط‌های کاری، نقش حیاتی در کاهش نابرابری‌ها و افزایش دسترسی افراد ناشنوا به خدمات عمومی و خصوصی دارند.

حمیدرضاعلیزاده رضایی معاون امور توانبخشی بهزیستی خراسان رضوی درخصوص اهمیت حضور مترجم ناشنوایان در مکان‌های مختلف، گفت: همه افراد کم شنوا، ناشنوا و نیمه‌شنوا برای ارتباط گیری با افراد جامعه از زبان اشاره استفاده می‌کنند. در این میان برخی افرادی هم هستند که رابط و پل ارتباطی بین دنیای درون ناشنوایان یعنی جامعه ناشنوایان با دنیای بیرون ناشنوایان و عموم مردم هستند.

وی خاطرنشان کرد: مترجمین کمک کننده و تسریع کننده رابطه بین افراد شنوا و ناشنوایان هستند و با رعایت اصل بی‌طرفی، هرآنچه را که می‌شنوند بدون اضافه و کم و کاست و تغییری انتقال می‌دهند.

اهمیت حضور مترجم ناشنوایان در نظام آموزشی

ناشنوایان اغلب در سیستم‌های آموزشی معمول با چالش‌های زیادی مواجه می‌شوند. نبود دسترسی کافی به مترجمان زبان اشاره، یکی از مهمترین موانع یادگیری آنها به شمار می‌رود. در محیط‌های آموزشی مانند مدارس و دانشگاه‌ها، حضور مترجم ناشنوایان می‌تواند به یادگیری بهتر و عمیق‌تر این دانش‌آموزان و دانشجویان کمک کند.

مترجمان زبان اشاره اطلاعات ارائه شده توسط معلمان و استادان را به زبان اشاره ترجمه کرده و برای دانش‌آموزان و دانشجویان ناشنوا قابل فهم می‌کنند. این امر نه تنها به بهبود فرآیند آموزشی کمک می‌کند، بلکه به تقویت ارتباطات اجتماعی در محیط‌های آموزشی نیز منجر می‌شود.

حضور مترجم زبان اشاره در محیط‌های آموزشی همچنین می‌تواند به ایجاد یک فضای مشارکتی کمک کند که در آن همه افراد، بدون در نظر گرفتن توانایی‌های جسمی یا شنیداری‌شان، قادر به همکاری و ارتباط با یکدیگر باشند. به همین دلیل، وجود مترجمان در مدارس و دانشگاه‌ها، برای تأمین حق آموزش برابر و عدالت آموزشی امری ضروری به نظر می‌رسد.

نقش مترجم ناشنوایان در خدمات درمانی و بیمارستان‌ها

یکی از مهمترین مکان‌هایی که حضور مترجم ناشنوایان ضروری است، مراکز درمانی مانند بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها است تا ناشنوایان بتوانند با کادر درمانی ارتباط برقرار کنند چراکه ارتباط موثر بین کادر درمان و بیماران ناشنوا برای ارائه درمان صحیح و مناسب ضروری است.

در صورت عدم وجود مترجم زبان اشاره، ممکن است اطلاعات حیاتی درباره وضعیت بیمار به درستی منتقل نشود که این مسئله می‌تواند به اشتباهات درمانی منجر شود.

همچنین، ناشنوایان در مواجهه با شرایط بحرانی یا زمانی که نیاز به تصمیم‌گیری سریع دارند، ممکن است بدون کمک مترجم دچار سردرگمی و اضطراب شوند. بنابراین، حضور مترجم ناشنوایان در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی نه تنها به بهبود کیفیت مراقبت‌های پزشکی کمک می‌کند، بلکه از ایجاد مشکلات ارتباطی بین بیمار و پزشک نیز جلوگیری می‌کند. به این ترتیب، ناشنوایان می‌توانند بدون نگرانی از عدم درک درست پیام‌ها یا ناتوانی در بیان نیازهای خود، از خدمات درمانی بهره‌مند شوند.

علی محمودنژاد مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان و مشاور رئیس سازمان بهزیستی درباره اهمیت حضور مترجم ناشنوایان در نهادهای مختلف گفته است که ما در کشور بیش از ۲۰۰ هزار ناشنوا و داریم اما حتی هزار مترجم ناشنوایان هم نداریم. یعنی به ازای هر دویست نفر یک مترجم در کشور وجود ندارد. بنابراین ارتباط جامعه عادی با جامعه ناشنوایان بسیار کم است و حقوق این افراد در نبود این ارتباط به‌شدت ضایع می‌شود.

چرا مترجم ناشنوایان باید در محیط‌های کاری آنها حضور داشته باشد؟

در محیط‌های کاری، حضور مترجم ناشنوایان از اهمیت بالایی برخوردار است. ناشنوایان با موانع زیادی در ارتباط با همکاران و کارفرمایان خود مواجه هستند. در جلسات کاری، مصاحبه‌های شغلی، آموزش‌ها و کارگاه‌ها، نبود مترجم زبان اشاره می‌تواند مانع از درک درست انتظارات و نیازهای شغلی برای افراد ناشنوا شود. این امر می‌تواند به مشکلات ارتباطی، عدم هماهنگی در انجام وظایف و حتی کاهش بهره‌وری منجر شود.

علاوه بر این، فراهم آوردن مترجم زبان اشاره در محیط‌های کاری می‌تواند به تقویت همکاری و ایجاد فضای مشارکتی و دوستانه کمک کند.

این امر نه تنها به نفع افراد ناشنوا است، بلکه به کارفرمایان و همکاران نیز این امکان را می‌دهد که از دیدگاه‌ها و توانمندی‌های مختلف بهره‌مند شوند. با توجه به قوانین حقوق بشر و تلاش‌های جهانی برای ارتقای تنوع و فراگیری در محیط‌های کاری، تامین مترجمان ناشنوایان به عنوان بخشی از تعهد به برابری حقوق برای همه افراد ضروری است.

نقش مترجم ناشنوایان در سیستم قضایی

سیستم قضایی یکی از حوزه‌های حساس و پیچیده‌ای است که حضور مترجم ناشنوایان در آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در دادگاه‌ها و مراکز قضایی، افراد ناشنوا نیاز دارند که بتوانند به صورت کامل و دقیق با وکلا، قاضی‌ها و سایر افراد درگیر در پرونده ارتباط برقرار کنند. عدم دسترسی به مترجم زبان اشاره در این مکان‌ها می‌تواند منجر به عدم ارائه دفاعیات مناسب، ناتوانی در فهم فرآیندهای قضایی و حتی اشتباهات در تصمیم‌گیری‌های حقوقی شود.

حضور مترجم ناشنوایان در دادگاه‌ها به تضمین اجرای عدالت و حفظ حقوق افراد ناشنوا کمک می‌کند. علاوه بر این، فراهم کردن امکانات ارتباطی مناسب برای افراد ناشنوا در سیستم قضایی، می‌تواند به تقویت اعتماد عمومی به این سیستم و ارتقای حقوق بشر منجر شود.

اهمیت حضور مترجم ناشنوایان در رویدادهای اجتماعی و فرهنگی

رویدادهای اجتماعی، فرهنگی و هنری از جمله کنسرت‌ها، نمایش‌ها، همایش‌ها و جشنواره‌ها، فرصت‌هایی برای ارتباطات اجتماعی و به اشتراک گذاشتن تجربه‌های مشترک هستند اما متاسفانه ناشنوایان به دلیل محدودیت‌های ارتباطی، ممکن است از این رویدادها به طور کامل بهره‌مند نشوند. حضور مترجم زبان اشاره در این رویدادها می‌تواند به ایجاد فرصتی برابر برای افراد ناشنوا کمک کند تا آنها نیز بتوانند از این تجربه‌ها لذت ببرند و در فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه مشارکت کنند.

این امر نه تنها به تقویت ارتباطات اجتماعی افراد ناشنوا کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش آگاهی عمومی درباره مسائل و چالش‌های ناشنوایان نیز می‌شود. حضور مترجمان در رویدادهای فرهنگی و اجتماعی، به ایجاد یک جامعه فراگیر و بدون تبعیض کمک می‌کند که در آن همه افراد، فارغ از توانایی‌های جسمی و شنیداری خود، می‌توانند به طور کامل در فعالیت‌های اجتماعی مشارکت داشته باشند.

تأثیر تربیت مترجم ناشنوایان بر ارتقای حقوق بشر

یکی از اهداف اصلی جوامع مدرن، تامین حقوق برابر برای همه افراد، بدون در نظر گرفتن تفاوت‌های جسمی یا شنیداری است. حضور مترجم ناشنوایان در مکان‌های مختلف به عنوان یک ابزار مهم برای تامین این حقوق شناخته می‌شود. با فراهم آوردن امکان دسترسی ناشنوایان به خدمات و فرصت‌ها در جامعه، این افراد می‌توانند به طور برابر با دیگران در فعالیت‌های اجتماعی، شغلی و آموزشی مشارکت کنند.

حضور مترجم ناشنوایان همچنین به افزایش آگاهی عمومی درباره حقوق و نیازهای افراد ناشنوا کمک می‌کند و باعث می‌شود جامعه به سمت عدالت و فراگیری بیشتر حرکت کند. به همین دلیل، دولت‌ها و نهادهای عمومی و خصوصی باید به تأمین مترجمان زبان اشاره به عنوان یکی از تعهدات اصلی خود نسبت به ارتقای حقوق بشر و تأمین فرصت‌های برابر توجه کنند.

تربیت مترجم ناشنوایان در مکان‌های مختلف در اولویت قرار گیرد

طبق قانون حمایت از حقوق معلولان و کنوانسیون افراد دارای معلولیت دسترسی به مترجم زبان اشاره از حقوق این قشر است و دولت‌های عضو کنوانسیون که شامل ایران هم می شود موظف هستند در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند.

مترجم ناشنوایان نقش بی‌بدیلی در تسهیل ارتباطات و کاهش نابرابری‌ها برای افراد ناشنوا در جامعه ایفا می‌کند، از محیط‌های آموزشی گرفته تا دادگاه‌ها، بیمارستان‌ها و محیط‌های کاری، حضور مترجمان زبان اشاره نه تنها به بهبود دسترسی این افراد به خدمات و اطلاعات کمک می‌کند، بلکه به ارتقای حقوق بشر و ایجاد یک جامعه فراگیرتر و عدالت‌محور نیز منجر می‌شود.

به همین دلیل، تلاش برای آموزش و تربیت مترجمان ناشنوایان و تضمین حضور آنها در مکان‌های مختلف باید به عنوان یک اولویت اساسی در نظر گرفته شود.