گاز گرفتگی با مونوکسید کربن؛ زنگ خطر تکراری برای یک مرگ آرام

به گزارش ایرنا ، مسمومیت با گاز منوکسیدکربن(CO) یکی از شایعترین مسمومیت ها در فصل سرد سال و از مرگبارترین انواع مسمومیت ها بشمار می رود. از این رو لزوم رعایت نکات ایمنی جهت پیشگیری از مسمومیت ناشی از گازها به ویژه گاز مونوکسید کربن مورد تاکید است.

اول تا هفتم آبان ماه به عنوان «هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها» نامگذاری شده که شعار محوری آن طی سال جاری «سلامتی را با افزایش آگاهی و اقدام پیشگیرانه از مسمومیت‌ها محافظت کنیم» است و روز پنج‌شنبه سوم آبان با عنوان «پیشگیری از مسمومیت ناشی از گازها و منوکسید کربن» ‏اعلام شده است.

متأسفانه هر سال تعداد زیادی از هموطنان ما بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن جان خودشان را از دست می‌دهند که این تعداد گاهی اوقات به ۱۰۰۰ نفر در طول یک سال می‌رسد و تعداد بیشتری از افراد نیز بر اثر مسمومیت با این گاز در بیمارستان‌ها بستری می‌شوند.

اغلب وسایل موجود در خانه مانند بخاری گازی، شومینه، آبگرمکن، موتورخانه، اجاق خوراک‌پزی، پیک‌نیک و همینطور خودروها قادر به تولید این گاز کشنده هستند، به ویژه هنگامی که شعله و تهویه آنها به خوبی تنظیم نشده و به اصطلاح دچار بدسوزی (یا احتراق ناقص) شده باشند.

اگر این گاز خطرناک و مرگ‌بار توسط دودکش به درستی به خارج از محیط هدایت نشود و یا تهویه هوای مناسب وجود نداشته باشد، در محیط خانه منتشر می‌شود و همه یا بیشتر افرادی که در آن محیط هستند را مسموم کرده و در نهایت باعث مرگ و آسیب های جبران ناپذیر می‌شود و از آنجا که این گاز بی‌رنگ، بی‌بو و بسیار سمی و کشنده است، مسمومیت منجر به مرگ آن، به «مرگ خاموش» مشهور شده است.

اگرچه هر سال نیز از سوی سازمان ها و نهادهای امدادی از جمله پزشکی قانونی ، آتش نشانی و اورژانس در این زمینه توصیه هایی ارائه می شود اما باز هم این گونه مرگ ها همواره دنبال شکار خود می گردد ، مرگ هایی که با رعایت اصول ایمنی از آن کاسته می شود و ده ها خانواده در سوگ عزیزانشان داغدار نخواهند شد.

نیمه دوم سال است و آمار از افزایش جانباختگان به دلیل مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن خبر می دهند به گونه ای که این آمارها نشان می دهند که بیش از ۷۰ درصد تلفات گازگرفتگی در هر سال مربوط به نیمه دوم است.

مونوکسید کربن گازی سمی و خطرناک

مونوکسید کربن گازی سمی و خطرناک است و چون بدون بو و مزه و غیر قابل دیدن است، اغلب، آن را قاتل خاموش یا نامرئی می نامند؛ بیشترین مسمومیت با این گاز و همچنین بالاترین مرگ ها براثر این گاز در فصل سرد و در نیمه دوم سال اتفاق می افتد.

مونوکسید کربن با فرمول شیمیایی( CO)، گازی است که بر اثر ناقص سوختن کربن بوجود می‌آید؛ این گاز بسیار سمی است، اما رنگ و بوی خاصی ندارد به همین دلیل کربن مونوکسید قاتل نامرئی نامیده می‌شود، میل ترکیبی مونوکسید کربن با هموگلوبین خون حدود ۲۵۰ برابر بیشتر از میل ترکیب با گاز اکسیژن است.در خون انسان حدود پنج درصد کربن مونوکسید کربن وجود دارد، اما اگر این مقدار به ۲۰ درصد برسد باعث مرگ خواهد شد.

استنشاق هوای آلوده به گاز مونوکسید کربن مانع از اکسیژن رسانی به بافت های بدن می شود و می تواند موجب آسیب های مغزی شود؛ در محیط های بسته، همچون خانه، دفتر کار، کلاس درس و خودرو، تجمع حتی مقدار کمی از گاز CO می تواند خطرناک باشد.

مونوکسیدکربن محصول احتراق ناقص مواد سوختی، همچون گاز شهری، گاز کپسول، نفت، بنزین، گازوئیل، پارافین، زغال سنگ، زغال چوب و چوب است و اگر وسیله ای که با سوخت کار می کند و دارای عملکرد معیوب باشد یا به طور صحیح نصب نشده باشد و یا دارای دودکش مناسب نباشد، می تواند منبع تولید و انتشار گاز CO به شمار آید.