به گزارش ایرنا، محدودیت منابع آبی از جمله چالش‌های اساسی کشور در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی به شمار می‌رود و این مشکل در نقاطی مانند استان اصفهان که از لحاظ خشکسالی شرایط بدتری نسبت به بسیاری از استان‌ها دارد، بیشتر به چشم می‌آید.

بنا به نظر کارشناسان، پروژه‌های مهندسی آب و خاک مانند سامانه‌های نوین آبیاری و آبیاری هوشمند مزارع از جمله نیازهای نیل به صنعت کشاورزی پیشرفته محسوب می‌شود که ضمن صرفه جویی قابل توجه در مصرف آب، بهره وری و تولید محصولات بیشتر و با کیفیت‌ تر را هم در پی دارد.

آن طور که مسوولان وزارت جهاد کشاورزی عنوان می کنند اجرای آبیاری هوشمند از اولویت‌های حوزه آب و خاک در برنامه هفتم توسعه و قابل طرح برای کشاورزان در برنامه‌های ترویجی این وزارتخانه است و با اجرای چنین پروژه‌هایی صرفه‌ جویی ۵۰ درصدی در مصرف آب محقق می‌شود.

با تعبیه این سامانه‌های آبیاری هوشمند، تشخیص وضعیت زمین به‌صورت هوشمند امکانپذیر می‌شود و حجم آب مورد نیاز بدون هدررفت در اراضی تخصیص می‌یابد، پیاده سازی این پروژه‌ها در مزارع مختلف قابل انجام است و کشورهای پیشرفته به طور قابل ملاحظه‌ای از آن بهره می‌برند.

هوشمندسازی آبیاری و آبیاری زیرسطحی به عنوان ۲ راهکار اصلی حل بحران آب در ایران است که در برنامه هفتم توسعه نیز مورد تاکید قرار گرفته زیرا عوامل بسیاری در ارتقای بهره‌وری نقش دارد که آب به عنوان مهمترین عامل، درصد بالایی در ارتقای بهره‌وری موثر است.

شرایط کم بارشی، خشکسالی، انتقال آب از حوضه آبریز زاینده رود به سایر حوضه‌ها و استان‌ها سال‌هاست که شرایط نامناسبی را برای اصفهان پدید آورده و این موارد در سالجاری نیز بیشتر شده است.

تنش شدید آبی پیش روی اصفهان

بنا بر اعلام سازمان هواشناسی استان اصفهان با توجه به کاهش بارش کمتر از نرمال در منابع آبی و ذخایر نامناسب آبی و پیش بینی بارش‌های کمتر از نرمال در فصل بهار سال آینده در اصفهان، شرایط وقوع تنش شدید آبی در منابع آبی استان به ویژه در ماه‌های گرم سال وجود دارد.

کاهش بارش در تمامی مناطق استان به ویژه در حوضه زاینده رود نسبت به سال گذشته محسوس و همچنین کاهش بارش سال آبی جاری استان در مقایسه با مقادیر بلند مدت در تمامی مناطق استان بویژه حوضه زاینده رود محسوس بوده و تنها بارش در مناطق شمالی استان نرمال بوده است.

آن طور که مسوولان شرکت آب منطقه‌ای اصفهان اعلام کردند این روزها ۱۱ درصد از ظرفیت سد زاینده رود به عنوان منبع اصلی تامین آب اصفهان و استان‌های همجوار پُرشدگی دارد و ۸۹ درصد مخزن این سد خالی و ذخیره کنونی آن در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۵۳ درصد و نسبت به بلند مدت ۷۹ درصد کاهش یافته است.

ضرورت بیش از پیش انجام پروژه‌های آبی کشاورزی در استان

بنابراین لزوم صرفه جویی در استفاده‌های مختلف از جمله کشاورزی بیش از گذشته ضروری است که گسترش پروژه‌های مرتبط با آبیاری نوین مانند هوشمندسازی آبیاری مزارع از جمله شیوه‌های تحقق بهره وری در مصرف آب محسوب می‌شود.

به گفته رییس سازمان جهاد کشاورزی اصفهان ارتقای صنعت کشاورزی در کشور و این استان، افزایش طرح‌های مهندسی آب و خاک به‌ویژه گسترش پروژه‌های مرتبط با آبیاری جدید را می‌طلبد.

مهرداد مرادمند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: محدودیت منابع آبی و کم بارشی از جمله چالش‌های گسترش کشاورزی به شمار می‌رود بنابراین باید از هرگونه طرح برای استفاده حداقلی از مایه حیات استفاده شود.

وی افزود: افزایش پروژه‌های مرتبط با بهره وری در مصرف آب همچون سامانه‌های نوین آبیاری و هوشمندسازی آن از جمله اقداماتی است که ما در سازمان جهاد کشاورزی اصفهان در جای جای استان دنبال می‌کنیم.

اجرای پروژه‌های هوشمندسازی آبیاری در ۲ هزار هکتار از مزارع استان

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی اصفهان نیز گفت: در ۲ سال اخیر پروژه‌های هوشمندسازی سامانه های نوین آبیاری در حدود ۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان در شهرستان‌های سمیرم، گلپایگان، اردستان، چادگان، فریدن و شهرضا انجام شده است.

غلامرضا عشاقی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: افزایش بهره‌وری مصرف و توزیع عادلانه آب در شرایط بحران آب یکی دیگر از دستاوردهای پروژه‌های مرتبط با هوشمندسازی آبیاری است که در شرایط اقتصادی زندگی کشاورزان و جوامع روستایی بسیار موثر است.

به گفته وی ایجاد ارزش افزوده به دارایی کشاورزان در راستای افزایش تولید و درآمد از دیگر مزایای افزایش و گسترش هوشمندسازی آبیاری به شمار می‌رود.

مدیر امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان اضافه کرد: توسعه پروژه‌های هوشمندسازی کمک بسزایی در افزیش بهره وری مصرف آب خواهد داشت و آن را باید یک ارزش افزوده قابل توجه در نظر گرفت.

وی گفت: گسترش پروژه‌های هوشمندسازی آبیاری زمین‌های کشاورزی تحقق بندهای مختلف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را نیز در پی دارد، به طوری که تامین شرایط و فعال‌سازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایه‌های انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاری‌های جمعی و تأکید بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات کم‌درآمد و متوسط میسر می‌شود.

عشاقی تصریح کرد: پیشتازی اقتصاد دانش بنیان، پیاده‌سازی و اجرای نقشه جامع علمی کشور و ساماندهی نظام ملی نوآوری به منظور ارتقاء جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانش‌بنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانش‌بنیان در منطقه با اجرای پروژه‌های جدید محقق می‌شود.

عشاقی اظهار کرد: مدیریت مصرف با تأکید بر اجرای سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف و ترویج مصرف کالاهای داخلی همراه با برنامه ریزی برای ارتقاء کیفیت و رقابت پذیری در تولید از دیگر مزایای اجرای پروژه های نوین در صنعت کشاورزی است.

وی اظهار داشت: خرده مالکی، محدودیت منابع آب و کمبود اعتبارات از چالش‌های اجرای طرح‌های هوشمندسازی آبیاری است و چنانچه یک راه حل بومی در توسعه آن داشته باشیم شتاب و فراگیری اجرای آن افزایش خواهد یافت.

به گزارش ایرنا، مجموع اراضی زراعی قابل‌کشت استان حدود ۴۸۵ هزار هکتار است که در سال‌های نرمال از حیث بارش حدود ۷۰ درصد آن به کشت محصولات زراعی مانند انواع غلات، حبوبات و محصولات علوفه‌ای، جالیزی و انواع سبزی و صیفی اختصاص می‌یابد.

تولید سالانه محصولات زراعی استان در شرایط عادی حدود ۴.۶ میلیون تن و مجموع اراضی باغی استان نیز حدود ۸۵ هزار هکتار است و مجموع تولیدات باغی و گلخانه‌ای در شرایط عادی حدود ۸۸۶ هزار تن برآورد می‌شود.

اصفهان وضعیت آبی نابسامان و کم‌سابقه‌ای را در نیم‌ قرن اخیر سپری می‌کند. افزایش جمعیت و تغییر الگوی مصرف، طرح های انتقال آب، افزایش صنایع، برداشت های بالادست ،شرایطی را ایجاد کرده است که آب رودخانه زاینده‌رود در ۲ دهه اخیر از سد “چم آسمان” در شهرستان لنجان واقع در غرب استان تا تالاب گاوخونی به دفعات خشکانده شده و همین امر توقف متناوب کشت و کار در مناطق مختلف استان را در پی داشته است.