نقش ۱۰۰ ساله دامپزشکی در سلامت جامعه و بیماری‌هایی که ریشه‌کن شد

به گزارش ایران جاب نیوز و به نقل از ایرنا؛ این روز مهم در تقویم کشورمان در واقع فرصتی ارزشمند برای بزرگداشت خدمات بی‌منت گمنامان سلامت و امنیت است که در طول یک قرن خدمت همواره تمامی تلاش‌شان تحقق «دام سالم، غذای سالم و انسان سالم» و تامین ایمنی غذا از مزرعه تا سفره خانوارها بوده است.

دامپزشکان کشورمان همواره در طول این سال‌ها پیشگیری، مبارزه و درمان بیماری‌های دامی برای حفظ و ارتقای سلامت جمعیت دامی کشور و برقراری امنیت غذایی به‌ویژه تامین سبد مواد غذایی و فرآورده‌های پروتئینی با منشا دامی ایمن و سالم و همچنین پیشگیری از بیماری‌های مشترک بین انسان و دام که به حدود ۸۰۰ نوع بیماری می‌رسد، در برنامه کاری خود دارد.

شکل‌گیری دامپزشکی در ایران و هرمزگان

در شکل گیری دامپزشکی ایران می‌توان گفت که در جریان جنگ جهانی اول در سال ۱۲۹۵ شمسی (۱۹۱۶ میلادی)، طاعون گاوی که در جهان همه‌گیر شده بود، به ایران نیز سرایت کرد و به تدریج نواحی شمالی و مرکزی کشور را فرا گرفت و خسارت‌های فراوانی را وارد کرد؛ در اواخر سال ۱۳۰۲ و اوایل ۱۳۰۳ نیز همه‌گیری طاعون گاوی در اردبیل و همدان ظاهر شد و سرانجام به تهران رسید و چون به غیر از انستیتو پاستور تهران تشکیلات منسجم پزشکی و دامپزشکی در کشور وجود نداشت، ناچار به این موسسه مراجعه و پس از بررسی بیماری، طاعون گاوی تشخیص داده شد.

اواسط سال ۱۳۰۳ در وزارت فوائد عامه اداره کوچکی به نام فلاحت وجود داشت و معاون وزارتخانه (قلی خان بیات) مبارزه با طاعون گاوی را سرلوحه اقدامات خود قرار داد. در این زمان یادداشت کمیته بهداشت مجمع دولتهای متفقه به ایران واصل که در آن ذکر شده بود برای مبارزه با بیماری های دامی هر یک از دولت های عضو باید اداره مخصوص دامپزشکی داشته باشند. از یک طرف گسترش طاعون گاوی واز طرف دیگر این تذکر سبب شد تا قانون تشکیل اداره دفع آفات حیوانی در دی ماه سال ۱۳۰۳ به تصویب مجلس شورای ملی برسد و در نتیجه نخستین اداره دامپزشکی نوین ایران به نام« دایره دفع آفات حیوانی» در سال ۱۳۰۳ تحت نظارت انستیتو پاستور تهران تشکیل شد وکفالت آن به مرحوم (عبدالله حامدی) سپرده شد.

دامپزشکی استان هرمزگان نیز در سال ۱۳۳۷ با یک نفر به عنوان پست دامپزشکی زیرنظر اداره‌کل کشاورزی استان هرمزگان در بندرعباس آغاز به کار کرد؛ در سال ۱۳۷۸ از وزارت کشاورزی جدا و به وزارت جهاد سازندگی قبلی ملحق و در سال ۱۳۷۹ به وزارت جهاد کشاورزی منتقل شد و نخستین تشکیلات آن در سال ۱۳۷۶ زیر نظر سازمان دامپزشکی کشور با ۱۵۰ پست سازمانی مصوب شد.

۱۴ مهر را ارج نهیم

رییس سازمان دامپزشکی کشور در مراسم جشن یکصد سالگی دامپزشکی در هرمزگان گفت: ۱۴ مهر سالگرد یکصدسالگی دامپزشکی را باید احترام بگذاریم و ارج نهیم؛ چرا که تولید واکسن در تمامی عرصه‌های انسانی، دامی، طیور و آبزیان در ۱۰۰ سال اخیر مدیون تلاش‌های همین دامپزشکان و پزشکان است.

دکتر مجتبی نوروزی با اشاره به اینکه پیشگیری و کنترل بیمارهای مشترک انسان و دام در مدیریت دامپزشکی بسیار مهم است، اظهار کرد: بیماری‌های مهلکی همچون فلج اطفال، سرخک، سرخجه و دیفتری که جامعه را تهدید می‌کرد، اکنون به همت همین پزشکان و دامپزشکان کنترل شده‌ است.

وی بیان کرد: گرچه تاسیس سازمان دامپزشکی در سال ۱۳۰۳ برای مبارزه با بیماری‌های حیوانی همچون طاعون گاوی شکل گرفته است، اما نباید از توجه به ۸۲۵ بیماری‌ مشترک انسان و حیوان و شیوع بیماری‌های نوظهور غافل شد.

رییس سازمان دامپزشکی کشور با اشاره به اینکه امنیت غذایی بسیار مهم است، یادآور شد: در حال حاضر ۲۸۰ کارخانه داروسازی، واکسن‌ سازی و مکمل‌ سازی با تولید سه هزار قلم دارو در کشور مشغول به کار هستند.
در حال حاضر ۲۸۰ کارخانه داروسازی، واکسن‌ سازی و مکمل‌ سازی با تولید سه هزار قلم دارو در کشور مشغول به کار هستند.

نوروزی همچنین به ارائه آماری از دستاوردهای سازمان دامپزشکی پرداخت و گفت: سال گذشته، ماهانه ۱۵۰ میلیون قطعه جوجه در کشور تولید شد که در مجموع یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون قطعه جوجه‌ریزی انجام گرفت؛ با این میزان جوجه ریزی تعداد تلفات در سال گذشته از هشت درصد به ۱.۶ درصد کاهش یافت که رکورد بی‌سابقه‌ای در تولید بوده است.

وی به تولید و غرضه سالانه ۱۷ میلیون تن فرآورده خام دامی در کشور با حمایت های جامعه دامپزشکی اشاره کرد و افزود: دامپزشکی نقش موثری در سلامت و امنیت غذایی دارد؛ اکنون هشت آزمایشگاه تخصصی، ۳۲ آزمایشگاه دولتی و ۲۶۵ آزمایشگاه خصوصی داریم که این شبکه در زمینه کنترل و نظارت بهداشتی در کشور بسیار موثر هستند.

انجام ۸۰ درصد واردات محموله‌های خام دامی کشور با نظارت دامپزشکی هرمزگان

مدیرکل دامپزشکی هرمزگان نیز در این مراسم با اشاره به اینکه استان هرمزگان شاهراه اصلی کشور در نظارت از فرآورده‌های شیلاتی است، گفت: در مجموع بیش از ۸۰ درصد واردات محموله‌های منجمد و خام دامی کشور از هرمزگان و با نظارت دامپزشکی این استان انجام می‌شود که این نشان از جایگاه دامپزشکی در امنیت غذایی کشور دارد.

دکتر مصطفی فخرآبادی با اشاره به ۱۵۷ هزار مورد سنجش و پایش تشخیص بیماری‌های دامی در پنج آزمایشگاه در استان، اظهار کرد: فرآورده‌هایی مانند گوشت قرمز، مرغ منجمد و ماهی، پشم گوسفندی و انواع مختلف این اقلام وارداتی از لحاظ بهداشتی توسط دامپزشکی هرمزگان پایش شده و سپس به آن‌ها مجوز ترخیص داده می‌شود.

وی بیان کرد: ۶۴ هزار تن انواع آبزیان و فرآورده‌های شیلاتی تازه و منجمد طی سال گذشته با نظارت دامپزشکی از این استان به ۱۹ کشور دنیا صادر شد که ماهی خوراکی و غیرخوراکی تازه، ماهی خوراکی و غیرخوراکی منجمد، ماهی خوراکی نیمه آماده، پودر ماهی، کنسرو ماهی، میگو، لارو میگو و خرچنگ از جمله این فرآورده‌های شیلاتی بوده است.

مدیرکل دامپزشکی هرمزگان اظهار کرد: همچنین در راستای مبارزه با بیماری‌های واگیر، واکسیناسیون ۲۰ هزار راس دام با همکاری قرارگاه محرومیت زدایی سپاه و بسیج عشایر در بندرلنگه انجام شد که این طرح شامل واکسیناسیون دام‌ها علیه بیماری تب برفکی، مبارزه با انگل‌های دامی و تقویت دام‌ها با داروهای درمانی بوده است.

رتبه نخست صید و صیادی کشور به هرمزگان تعلق دارد

رییس سازمان جهادکشاورزی هرمزگان نیز با اشاره به اینکه امروز ۱۸ مهر به عنوان سلامت و ایمنی غذا نامگذاری شده است، گفت: استان هرمزگان به عنوان قطب اقتصادی کشور توانسته با صید سالانه افزون بر ۳۶۶ هزار تن رتبه نخست در زمینه آبزی پروری و صید و صیادی ایران را به خود اختصاص دهد.

عباس مویدی ادامه داد: استان هرمزگان با برخورداری از ۱۹ بندر صیادی، ۲۲ موج شکن مردمی و افزون بر ۴۰ مرکز تخلیه صید با حدود هفت هزار شناور صیادی در قالب حدود ۷۵ تعاونی صیادی جایگاه مهمی در صید و صیادی کشور را به خود اختصاص داده است.

وی بیان کرد: هرچند در نوروز سال ۱۴۰۱ که استان هرمزگان با تلفات در واحدهای مرغداری مواجه شد اما اکنون در سال چهارمیلیون قطعه مازاد جوجه ریزی در ۳۱۵ واحد مرغداری های استان انجام می شود و اکنون به مدت ۲ سال است که تلفات ندارم.

رییس سازمان جهادکشاورزی هرمزگان همچنین به سطح زیرکشت محصولات کشاورزی استان اشاره و گفت: سطح زیرکشت محصولات زراعی و باغی استان ۱۶۲ هزار هکتار با میزان تولید سالان سه میلیون و ۸۰۰ هزار تن است که هرمزگان یک درصد سطح زیرکشت محصولات و سه درصد تولید کشور را به خود اختصاص داده است.

اداره‌کل دامپزشکی استان هرمزگان در شرایط فعلی دارای ۱۲ شبکه دامپزشکی در شهرستان‌های تابعه بوده که با حدود ۱۵۰ نیروی کارمند مشغول به فعالیت است و با توجه به موقعیت ژئوپولتیک این استان علاوه بر نقش استانی، نقش ۵۰ تا ۶۰ درصدی در سطح ملی دارد.